Boekrecensie ‘Zink’, David van Reybrouck

bw-zinkDit boekenweek-essay is van de schrijver van Congo, het vuistdikke geschiedenisboek over de wordingsgeschiedenis van deze Belgische kolonie midden in donker Afrika. Voor dit verhaal blijft hij dichter bij huis, namelijk Moresnet, niet ver ten zuiden van Maastricht en Aken. Meer dan een eeuw lang was dit een piepklein onafhankelijk landje. Een scherf grond waarvan de scherpe punt tot het drielandenpunt bij Vaals reikte; dat -inderdaad- toen feitelijk een vierlandenpunt was. Oorzaak van deze bijzondere status was het feit dat Moresnet zinkmijnen huisvestte waar zowel Pruisisch Duitsland als België op aasden. Tijdens en tussen de twee wereldoorlogen speelden alle mogendheden met Moresnet met als eindresultaat dat het gebied uiteindelijk definitief Belgisch werd.

Van Reybrouck vertelt het verhaal prachtig, in de stijl die we ook al kenden van zijn voornoemde boek. Hij verbindt een groot deel van het verhaal aan Emil Rixen, een man wiens leven letterlijk werd verscheurd door al die geopolitieke toestanden: zonder ooit te verhuizen wisselde hij vijf keer van nationaliteit: ‘Hij heeft geen prezen overgestoken, de grenzen zijn hem overgestoken‘. Mooi!

Boekrecensie ‘Storytelling in 12 stappen, op reis met de held’, Mieke Bouma

9789045704463-240x300Ik heb me bijna door de gehele leeslijst van de Schrijversacademie gewerkt(zie bijvoorbeeld 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 en 9). En nu dus ook door dit boek van Mieke Bouma. Nou is in dit geval bezijden de waarheid dat ik ‘me hier doorheen gewerkt heb’; beter van toepassing is dat ik er doorheen gevlogen ben! Dit is namelijk een heel boeiend boekwerk en gelukkig eens een keer heel anders dan heel veel van die andere schrijfboeken die ik gelezen heb.

Niet dat Bouma hiermee meteen heel origineel is; in haar inleiding noemt ze twee boeken (resp. van Joseph Campbell en Christopher Vogler) als belangrijke inspiratie en ik heb de indruk dat ze hier heel nadrukkelijk leentjebuur van speelt. Maar wat maakt het uit: want haar boodschap is wel heel boeiend.

Kortweg komt het erop neer dat Bouma je voorhoudt dat het klassieke verhaal altijd dezelfde opbouw heeft. Het is een verhaal waarin je held een reis maakt (of het nou een feitelijke reis of alleen een reis in overdrachtelijke zin is). En je held moet hierbij een pad bewandelen uit niet meer of minder dan 12 stappen. Dat lijkt akelig concreet, en Bouma wordt zelfs nog concreter als ze die 12 stappen verduidelijkt en uitwerkt. En hier wordt het rondweg fascinerend, want Bouma slaagt er wat mij betreft echt in je concrete handvatten mee te geven voor het vak van storytelling. Toevalligerwijs ben ik momenteel zelf een plot in elkaar aan het knobbelen van wat mijn tweede roman moet worden, en ik betrapte me erop dat dit boek me heel erg aan het denken zette: maakt mijn held wel de juiste dingen mee? Is mijn plotopbouw wel voldoende stevig? Ontwikkelt mijn held zich voldoende?

Hiermee is dit naar mijn idee het boeiendste boek uit de Schrijversacademie-bibliotheek tot dusverre. Natuurlijk moet je Bouma’s 12 stappen niet al te letterlijk nemen, maar deze geven je wel veel steun bij het bedenken en opbouwen van je eigen verhaal. Ik ga dit boek er zeker nog vaak bij pakken!

Boekrecensie ‘Suzy vindt van niet’, Peter Buwalda

Peter Buwalda is eerst en vooral bekend van zijn bestseller Bonita Avenue, een boek dat ik overigens ook zeer de moeite waard vond. En dan dit boek, dat een bundeling bevat van alle 52 columns die Buwalda in een jaar tijd schreef voor de Volks. Nu hebben columns de neiging snel gedateerd te worden, maar gelukkig heeft dit boekje daar geen last van. Dat heeft te maken met de onderwerpkeuze van Buwalda, die zich duidelijk niet laat leiden tot de waan van de dag en de actualiteit. Lekker eigenzinnig pikt hij zijn eigen soms knotsgekke onderwerpen en dat is maar goed ook: want wat heerlijk kan Buwalda over al wat hem bezig houdt vertellen. Sommige persoonlijke obsessies van hem komen zelfs in meerdere columns terug, zoals die met Bob Stanhope, beter bekend als Arendsoog uit de jeugdboek van P en J (pere et fils) Nowee. Witte Veder siert zelfs de cover!

Buwalda verhaalt over al dit soort zaken in een kostelijke stijl. De verteltoon die hij etaleert bevat veel onderkoelde humor en zelfspot en is doorspekt met scherpe meningen en observaties. En dat maakt dit boek tot een groot, zeer groot succes. Echt erg leuk vermaak!

Boekrecensie ‘Personages, conflict, perspectief’, Frans Stuger

stugerOok dit is weer een boek van de leeslijst van de Schrijversacademie. Een niet al te dik werk waarin Stuger zich beperkt tot de ingekookte essentie. Dit blijkt zelfs al uit de titel: Personages, conflict en perspectief zijn precies de drie aspecten die hij zal beschrijven.

Hiermee heeft Stuger, duidelijk een ervaren rot in het vak, waarschijnlijk precies de drie pijlers van het schrijven te pakken en hierover weet hij ook duidelijke dingen te zeggen. Met name het hoofdstuk over perspectief vond ik boeiend. Net als Stuger heb ik het idee dat veel schrijvers, zelfs bekende gepubliceerde, hun vertelperspectief niet duidelijk voor ogen hebben. Hier valt veel winst te boeken, natuurlijk ook voor mij.

Tegelijkertijd had ik bij veel andere zaken meerdere keren het gevoel dit allemaal al eens eerder gelezen had. Maar misschien word ik zelf ook wel schrijfboeken-moe, inmiddels. Want al die schrijfboeken gaan uiteindelijk toch allemaal over hetzelfde.

Wat me verder in toenemende mate opvalt is dat in veel schrijfboeken steeds dezelfde voorbeelden worden gebruikt. Altijd weer die eeuwige Madame Bovary bijvoorbeeld. Maar ook bijvoorbeeld Publieke werken van Roosenboom. Of, heel opvallend, nota de Bijbelse David en Goliath om te onderstrepen dat personages altijd anders maar wel gelijkwaardig moeten zijn (David is wel kleiner en minder sterk, maar slimmer en hij heeft een slinger). Zou dat komen omdat al die schrijfboeken rijkelijk citeren van elkaar? Het komt op mij echter als bijna een beetje incestueus over. Het wereldje is klein…

Maar ondanks deze kanttekening is dit een prima boek. Een boek dat, mede gezien haar beperkte omvang, een prima goed beginpunt is voor de bestudering van schrijftheorie door beginnende schrijvers.

 

Boekrecensie ‘De pootjes zitten er nog aan en andere Arnhemse verhalen’, Marcel van Roosmalen

Dit boekje kwam ik tegen bij boekhandel Hijman Ongerijmd in Arnhem, na het verdwijnen van Polare/Selexyz/Dekker zowat nog de enige boekwinkel in de hele binnenstad (ja, het zijn draconische tijden). Aangezien ik nog 2,5 euri op een boekenbon over had, en dit boekje precies dat bedrag kostte, was een transactie snel gemaakt.

Niet dat het mijn best bestede 2 en een halve euro ooit was. Marcel van Roosmalen ken ik als columnist van NRC Next en later NRC en als stukjesschrijver in de Intermediair (de gratis, papieren versie toen die nog bestond, ja das was eindmal) en in geen van die media heb ik hem erg kunnen waarderen. Zo had Van Roosmalen zich in de Intermediair gespecialiseerd om allerlei onduidelijke evenementen te bezoeken (zoals de jaarlijkse braderie van de Nederlandse duivelmelkvereniging) en daar dan lullige vileine stukjes over te schrijven. Ook in de latere media vond ik hem eigenlijk alleen soms boeiend als het over Velp (de woonplaats van zijn moeder) of Arnhem ging. Zoals dat stukje waarin hij genadeloos de Velleper Donderdagen affakkelt.

En zo ging het dus helaas ook met dit bundeltje. Hier en daar is het nog wel interessant, als het gaat over iets herkenbaars Arnhems, maar over het algemeen was dit toch niet echt de moeite waard.

Filmrecensies Februari-Maart 2016

Van goed naar slecht:

filmThe revenant | Deze film in de bios gezien en dat was voorwaar geen straf. Al meteen de eerste scene, waarin een groep Westerse kolonisten, die huiden verzamelen in het ruige onontgonnen westen van de nog jonge VS, worden aangevallen door Indianen, is adembenemend. Alleen al door de wijze waarop die scene is gefilmd: met glooiende camerabewegingen en lange scenes die bijna niet zijn gesneden. Leo diCaprio speelt met verve Hugh Glass, de spoorzoeker die de overlevers de wildernis uit moet loodsen. Maar nadat hij ernstig gewond is geraakt door een onfortuinlijke encounter met een beer (nog een bizar ijzingwekkende scene!), wordt hij voor dood achtergelaten. Zijn zoon wordt ook nog eens gedood en dat is voldoende voor een fel brandende haat die hem halfdood als hij is, toch blijft voortstuwen, tot hij eindelijk zijn wraak kan nemen op de bad guy, Fitz (een bijna onherkenbaar geschminkte Tom Hardy). Fan-tas-tische film, dit! En die Oscar voor Leo kon niet meer terecht zijn!

filmStand by me | Ergens las ik dat Stephen King deze door Rob Reiner geregisseerde film de beste verfilming vindt van één van zijn boeken. Dat lijkt me niet eens onwaarschijnlijk, want dit is een gewoon een pracht van een film. Vier opgroeiende jongens uit een Amerikaans durpje, besluiten het lijk van een dode jongen te zoeken, dat twintig mijl verderop in de wildernis zou liggen. Maar natuurlijk gaat het eigenlijk om grotere achterliggende thema’s. Fijne rollen van onder meer River Phoenix en een nog heel jonge Wil Wheaton (tegenwoordig vooral bekend als de arch-nemesis van Sheldon in The Big Bang Theory). Ook bijzonder: ‘Stand by me’ is gebaseerd op een kort verhaal uit de bundel ‘4 seizoenen’ waarvan maar liefst drie verhalen zijn verfilmd: ook ‘Apt pupil‘ en -jawel- het alom omhooggeprezen ‘Shawshank redemption‘.

filmHouse of flying Daggers | Deze Chinese film ligt heel erg in de lijn van bijvoorbeeld ‘Crouching Tiger, Hidden Dragon‘. Oftewel: een film propvol kunstig gechoreografeerde vechtscenes, die op die wijze eerder doen denken aan ingewikkelde maar prachtige dansen. Aan geloofwaardigheid wordt niet zwaar getild en hierdoor komen de meest onwaarschijnlijke staaltjes voorbij. Maar dat de verzetsvrouw en supervechtster Mei ook nog blind is, tja, dat is toch wel wat te veel van het goede. Eerlijk gezegd moet de film het ook niet hebben van een erg goed plot. Maar door alle schoonheid, bijvoorbeeld ook door de prachtig in beeld gebrachte omgevingen, vergeet je dat eigenlijk weer. Erg genietbare film!

filmThe Hunger Games | Dit is een van de meest populaire hedendaagse sf/fantasy-films, en het begin van een trilogie ook nog eens. Na de film bekeken te hebben, ben ik echter niet heel enthousiast. Verrassend is de blurb in ieder geval al niet, want die hebben we al 100.000 keer gezien: Onbeduidend meisje groeit uit tot held. Dat doet ze hier door een soort bizarre wedstrijd te winnen: een soort televisie-talentenjacht annex strijd op de dood die qua concept wel heel erg veel lijkt op ‘The Running Man’, het jaren 80 Schwarzenegger-vehikel. Op zich is dit idee best kansrijk, maar echt lekker uitgewerkt is het allemaal echter niet. Daarom een mager zesje…

filmStorytelling | Deze film bestaat eigenlijk uit twee korte film, waarvan de eerste ‘Fiction’ en de tweede ‘Non-Fiction’  heet. In de eerste film zien we hoe een cursiste van een schrijfcursus een one-night-stand heeft met haar hautaine schrijfdocent. Als ze hierover een kort verhaal schrijft en in de klas voordraagt, wordt ze door iedereen afgebrand, waarbij haar docent haar inwrijft dat haar verhaal niet echt lijkt, en niets meer dan fictie is. Het tweede verhaaltje gaat erover hoe de lusteloze puber Scooby wordt gevolgd door een filmer, die van zijn leven een kluchtige documentaire maakt. Aardige film dit, al met al, zonder heel bijzonder te worden.

filmNova Zembla | Deze destijds groots aangekondigde Nederlandse film (in 3D ook nog eens) is helaas een grote, grote teleurstelling. De gezwollen filmmuziek, soms mooie beelden van Barentsz’ schip dat het ijs tegemoet vaart en de onmiskenbaar knappe Doutzen Kroes kunnen de vele zwaktes onmogelijk verbloemen. Het belangrijkste is toch wel het plot, dat uiterst matig is. Robert McKee had zijn hoofd treurig geschud, want zowat elke stelregel is hier gebroken. I just don’t know where to begin!
Ook de manier waarop het geheel wordt vertoond is rommelig en fragmentarisch: onduidelijk afgehakte scenes, rare sprongen in de tijd, nee: de montage is echt dramatisch.
Verder is de film vaak onthutsend saai met al die lange scenes in dat miserabele ‘Behouden Huis’. En al die rauwe zeelui op het schip begonnen me ook al heel snel te irriteren. Ergens in een recensie las ik dat dit één van de vele grove historische inconsistenties in deze film is: alle bronnen wijzen erop dat Barentsz juist met zeer gedisciplineerde ‘professionals’ de reis aanving. Heb ik dan nog meer te zeiken? Oh, jawel! Hoe verzin je het bijvoorbeeld dat Petrus Plancius (de kille cartograaf/dominee) de verteller is van het verhaal? Dat is niet alleen heel onlogisch, maar omdat Plancius wordt gespeeld door de Belg Jan Decleir, wordt dus het hele verhaal verteld door iemand met een duidelijk Vlaamse tongval…En dan heb ik Doutzen’s dikke Friese accent nog niet eens genoemd. Tja, Doutzen, die vooral lijkt te zijn ingehuurd voor het mooie plaatje op de rooie loper. Echt tenenkrommend was die potsierlijke applausscene aan het eind, als Doutzen haar vriend Gerrit (weinig opmerkelijke rol van Robert de Hoog) weer in de armen mag vallen. Nou ja, het is wel duidelijk dat regisseur Reinoud Oerlemans zich behoorlijk heeft vertild aan deze film. Jammer!

 

TV-recensie ‘House of Cards’, seizoen 4

house-of-cards-season-4-2016Het fijne aan deze serie is dat die in één keer wordt gepubliceerd door Netflix. En dat werkt binge-watching natuurlijk in de hand! Nou is dat met deze serie geen straf, want ook in dit vierde seizoen blijft het verhaal rond Claire en Frank Underwood boeien. In de vorige seizoenen hebben we gezien hoe Frank zich geniepig een weg omhoog werkt in de politieke arena, tot het hoogste ambt, president van de VS. Maar eind vorig seizoen pakten donkere wolken zich samen toen zijn eigenzinnige en trotse Claire, ook zijn partner-in-crime, hem verliet.

In dit seizoen maakt Claire Frank al snel pijnlijk duidelijk hoe belangrijk zij voor hem is. En dat nu de verkiezingen naderen. Frank’s campagne om de nieuwe kandidaat te worden namens de democraten lijkt te stranden. Schrijf hem echter niet te snel af, blijkt al snel! Want hij overleeft niet alleen deze verkiezingen, maar ook een moord-aanslag. En Claire keert uiteindelijk weer terug; nu als running mate!

Maar natuurlijk is de strijd nog lang niet gestreden: de Republikeinse tegenkandidaat, Will Conway moet nog worden verslagen. En dat terwijl ook de Russen, een islamitisch kalifaat in wording en een al te nieuwsgierige onderzoeksjournalist de Underwoods het vuur aan de schenen leggen.

De conclusie mag duidelijk zijn: dit blijft een serie die blijft boeien. Hoe dicht de serie ook tegen de realiteit schuurt, want ook in het HoC-imperium is het 2016, en natuurlijk lijken de Russische president Petrov en kalifaat ICO wel heel erg veel op Poetin en IS.

Het opvallendst is misschien dan nog wel dat de script-schrijvers geen scenario hebben geschreven dat zo bizar is als in de praktijk wel is gebeurd: namelijk dat zowel bij de democratische partij als de republikeinse partij namelijk juist een kandidaat buiten de gevestigde orde het zo goed doet. Ik heb het dan natuurlijk over Sanders en Trump. Nothing beats reality!

Tv recensie ‘Arrested Development’ seizoen 2 t/m 4

Van de serie ‘Arrested Development‘ vond ik het eerste seizoen erg leuk. De twee seizoenen die volgen over de belevenissen van Michael Bluth en zijn disfunctionele familie, zijn al even kostelijk. Deze kan ik dan ook van harte aanbevelen.

Na seizoen 3 werd de show tot frustratie van velen gecancelled. Tot circa vijf jaar later er alsnog een vierde seizoen kwam. Of dat zo’n goed idee was, waag ik echter te betwijfelen. Dit definitief laatste seizoen is toch een beetje een teleurstelling. Kortweg wordt geprobeerd te vertellen hoe het de familie Bluth verging in de afgelopen jaren, en dan steeds vanuit het perspectief van de verschillende familieleden. Al hun belevenissen blijken enorm veel raakvlakken te kennen, maar daarvoor hebben de scriptschrijvers wel bizarre plotwendingen moeten verzinnen. Zo besluit niet alleen Tobias, maar ook zijn ex/niet-ex Lindsay zich spiritueel op te laden in India, waar hun paden zich diverse malen kruisen, zonder dat ze het door hebben. Als je dan bedenkt dat de goeroe waar ze beiden te rade gaan, dan ook nog eens een verklede en rancuneuze dochter Maeby is, dan tja… Hetzelfde gevoel krijg je bij dat feest Cinqo de Quarto waar de hele familie weer zal samenkomen. Hier zie je toch dat de schrijvers een beetje zijn doorgedraafd. En helaas gaat dat ten koste van het vermaak want, al met al is dit laatste seizoen van deze leuke serie gewoon het minst leuk.