In de shortlist van ‘Schrijf en huiver!’

Enkele dagen geleden (enige tijd voor het persbericht van 16 november) kreeg ik wel een heel leuk bericht: ik zit in de shortlist van de ‘Schrijf en Huiver‘  schrijfwedstrijd van uitgeverij Fontein!

Uit maar liefst 161 inzendingen ben ik samen met drie andere geselecteerd voor de shortlist. Dit betekent dat ik in ieder geval de komende maanden uitgenodigd wordt om deel te nemen aan het coachingprogramma van de Schrijversacademie. Het is de bedoeling met deze ondersteuning in mei 2015 een manuscript gereed te hebben. Hierna wordt de winnaar gekozen. Deze krijgt een hele vette prijs: een auteurscontract en publicatie van het boek! Maar ook de tweede plaats is nog een leuke prijs!

Dat worden leuke en spannende tijden dus. Ik heb er zin in!

 

 

Boekrecensie ‘Ararat’, Frank Westerman

Ik heb de schrijver Frank Westerman enige tijd geleden zien spreken over zijn laatste boek, Stikvallei, en hierdoor werd mijn belangstelling gewekt eens iets van hem te lezen. Om te beginnen (Stikvallei gaat ook zeker nog volgen) dus het boek ‘Ararat’.

Dit boek gaat kortom over de berg Ararat, gelegen in de Kaukasus in het grensgebied tussen Armenie en Turkije, waar volgens velen Noach’s Ark zou zijn gestrand. Westerman vertelt niet alleen over deze berg, maar vooral over zijn eigen missie om de top van deze berg te bedwingen.

Hierdoor heeft het boek een zeer groot meta-gehalte, want Westerman schrijft veel over het schrijven van dit boek. Het thema Ararat is hiernaast (natuurlijk) niet meer dan een kapstok voor de vele uiteenlopende thema’s en onderwerpen die Westerman aanstipt. Het belangrijkste hierbij is zijn vraag hoe religieus hij eigenlijk zelf nog is, als journalist en ‘man van de wetenschap’. Dit alles leidt tot een prikkelend en boeiend boek vol met interessante verhaaltjes, associaties, ideeën en denkbeelden.

Dat Westerman dan uiteindelijk de top van Ararat (net) niet heeft gehaald, zo blijkt uit het slot, doet zeker niet af aan de kracht van het boek. Juist in tegendeel, want schuilt hierin niet een krachtige symboliek? Bijvoorbeeld dat er altijd iets buiten bereik verscholen blijft? En is juist dat niet een heel belangrijk aspect van religie?

Boek-recensie ‘The Bone Clocks’, Dave Mitchell

bone clocks hb-ps-u416Dave Mitchell is een bij mij zeer geliefde schrijver, niet in de laatste plaats om zijn briljante boek ‘Wolkenatlas‘, dat ik gewoon maar eens even een plaatsje heb gegund in mijn top 5 AT van de wereldliteratuur. Omdat het kan, zullen we maar zeggen. En om die reden was deze nieuwste worp van hem natuurlijk een absolute must-read!

Het is meteen al zeer hoopgevend als blijkt dat dit boek duidelijk geen vervolg is op de ‘conventionele’ historische roman ‘Jacob de Zoet‘, maar juist veel meer in het verlengde ligt van ‘De geestverwantschap‘  (het ijzersterke debuut van de schrijver) en voornoemd meesterwerk ‘Wolkenatlas’ (Cloud Atlas). Het is namelijk wederom een raamvertelling waarin diverse losstaande verhalen worden verteld, die toch allemaal met elkaar te maken hebben. Net als in ‘Cloud Atlas’ spelen die verhalen ook in verschillende tijden.

Dat belooft veel goeds. En vanaf de eerste pagina bewijst Mitchell weer meteen dat hij een heerlijke vertelstem heeft. Soepel proza, originele vondsten en metaforen, levensechte karakters. Veel humor, ook.

Centrale persoon in het boek blijkt al snel het Britse meisje Holly Sykes te zijn en in het eerste deel volgen we haar als ze op haar vijftiende wegloopt van huis. Vervolgens lezen we onder meer over de frauduleuze student Hugo Lamb, oorlogscorrespondent Ed Brubeck, de worstelende schrijver Crispin Hershey en dezelfde Dr. Marinus die we al kennen als personage uit ‘Jacob de Zoet’, om ten slotte weer terug te keren bij Holly. Al deze delen worden niet alleen verbonden door deze Holly (die in elke verhaallijn terugkomt), maar ook door een doorlopende intrige rondom twee rivaliserende groepen van onsterfelijken. Deze Anchorites en Horologists zijn een soort hybride tussen de onsterfelijken uit ‘Highlander’ en de breinvampiers uit Dan Simmons’  ‘Carrion Comfort’.

Hiermee vormt fantasy dus een duidelijke onderlaag in dit boek. Maar, alhoewel ik het concept onsterfelijkheid heel interessant vind (zie bijvoorbeeld mijn verhalenserie ‘Monologen van een onsterfelijke’), vormt juist deze fantasy-laag het minste aspect van het boek. Mitchell is toch met name tomeloos op dreef in de realistische passages, als hij in de huid kruipt van gewone mensen, zoals de jonge puber Holly of de cynische schrijver Crispin. En dan is dat hele fantasy-plot over de finale eindstrijd tussen twee mysterieuze gezelschappen van onsterfelijken, toch een beetje een ongenode gast. Daar komt ook nog eens bij dat dit plot zich redelijk voorspelbaar voltrekt en soms wat gekunsteld aandoet. Alsof Mitchell in deze passages van het boek toch wat minder op dreef was. En plottechnisch is het ook allemaal een beetje gek; want waarom lees je uitgebreid over bijvoorbeeld de jeugdige Holly, als die wederwaardigheden van nul betekenis zijn voor het plot? Je hebt daardoor een beetje het idee dat het hele boek weinig substantie heeft.

Zo zijn er dus wel wat dingen die een beetje wringen in dit boek. En hiermee is het niet helemaal geslaagd. Naast voornoemde redenen komt dit misschien ook wel omdat Mitchell duidelijker dichter bij zichzelf is gebleven (een ‘kwaal’  waar Michael Chabon in diens laatste worp ook al aan leed). In het verhaal van Ed Brubeck kan Mitchell wat persoonlijke frustraties kwijt over de Irak-oorlog (ja, Blair krijgt een flinke oorwassing) en in het verhaal over Crispin Hershey kan Mitchell natuurlijk heel veel kwijt over zijn eigen schrijverswereldje. Erg leuk, maar misschien blijft Mitchell iets te dicht bij zichzelf…

Mitchell is ook al duidelijk niet blij met de huidige gang van zaken in de wereld, met haar overcomsumptie en verspilling van grondstoffen. Hij laat om die reden niet na om in het slot van het boek een inktzwart korte-termijns-toekomstbeeld op je los te laten. Hierin is de samenleving zoals we die kennen (ca. 40 jaar vanaf nu) door energietekorten teruggevallen in de Duistere Middeleeuwen. Net als Dan Simmons ziet Mitchell dus binnen een halve eeuw groot onheil op ons afkomen; ik begin me bijna zorgen te maken!

Naast voorgaande zaken, moet ik constateren dat Mitchell er verhaal- en stijltechnisch beduidend minder in geslaagd is om in elk deel een eigen geluid aan te slaan dan in ‘Cloud Atlas’. Overal hanteert hij dezelfde ik-vertelstijl en overal zijn zijn personages even vlotgebekt; of witty, zoals ze in Engeland zouden zeggen. Hier klinkt teveel de stem van de schrijver door, denk ik. Het is jammer dat Mitchell er hiermee veel minder goed in slaagt een boeiend bouwsel van heel diverse verhalen te bouwen.

En wat is dan de conclusie? Dit boek is in ieder geval wel weer een kostelijke leeservaring geworden, dat is duidelijk. Maar zo oorspronkelijk als ‘Cloud Atlas’? Nee, niet echt. Maar toch is dit zeker een boek om niet te laten liggen. Alhoewel ik wel eenieder zou aanraden om eerst ‘Cloud Atlas’ te lezen!

 

Uitgelicht: het lange verhaal ‘Judas Iskariot’

Dit langere verhaal is geïnspireerd op een kort verhaal van Jorge Luis Borges waarvan ik de bundel ‘De Aleph’ gelezen heb. Diens proza is bepaald moeilijk te verteren, maar bevatte wel vele buitengewoon interessante ideeën. Ook bijvoorbeeld over het christelijk geloof, zoals altijd een buitengewoon vruchtbare bron voor interessante verhalen.

Zo vind ik het fascinerend om theorieën te lezen over hoe de verhalen die in de Bijbel zijn samengebracht tot stand zijn gekomen. De prille Christenen toonden zich namelijk uiterst pragmatisch. Ze schroomden er niet voor om bestaande elementen in hun geloof op te nemen. Zo is het verhaal over Mozes, die in een biezen mandje op de rivier dreef, gebaseerd op een vroegere mythe over de Mesopotamische koning Sargon. Ook probeerden de vroege Christenen mensen over te halen tot het Christelijke geloof door doodleuk allerlei elementen uit hun eigen geloof te incorporeren. Zo moest de Maria-verheerlijking de cultus rond Isis vervangen en werd het Kersfeest juist op 25 december gezet, zodat het samen zou vallen met de midwinterfeesten en het hoogfeest van Sol Invictus.

Tja, allemaal smeuïge theorietjes die Manuel Seinberg, de hoofdpersoon van dit verhaal, ook had kunnen vertellen. Als hij ten minste niet te druk was geweest met het tot stand brengen van de communistische revolutie…

Lees hier de twee delen van dit langere verhaal:

Judas Iskariot, deel 1

Judas Iskariot, deel 2

 

TV-recensie ‘Community’, seizoen 5

Community heeft toch nog een vijfde seizoen gekregen. Onverwacht, omdat alle studiegroep-leden na vier jaar inmiddels toch echt afgestudeerd waren op hun community college Greendale! Hier wordt een mouw aan gepast doordat Jeff nu terugkeert als nota bene leraar. De anderen (nou ja, op Troy en Pierce na dan) besluiten verder er toch nog een jaartje studie aan vast te plakken, omdat al hun maatschappelijke carrières toch nog niet zo hard gingen. En de studiegroep evolueert ten slotte in een commissie die Greendale moet verbeteren.

Deze gekunstelde start is exemplarisch voor dit seizoen; want ja: het is allemaal wat te gemaakt. En erger is dat het ook allemaal teveel in herhalingsoefeningen blijft steken. Zo lijkt de ‘lava’-episode naar mijn idee wel erg veel op de legendarische ‘paintball’-episodes en is er nota bene een nieuwe ‘Dungeons & Dragons’-aflevering…

Nee, toch niet echt een daverend succes dus. Alhoewel de serie bij vlagen wel onbedaarlijk grappig blijft en er ook mooie nieuwe personages worden geïntroduceerd, zoals professor Hickey, een rol van de acteur Jonathan Banks, die we natuurlijk al kenden van zijn rol als Mike Ehrmantraut uit het briljante ‘Breaking Bad’ . Maar goed, misschien had men toch beter een seizoen eerder kunnen stoppen…

Tv-recensie ‘Suits’, seizoen 1

Mijn zoektocht naar nog meer goede tv-series leidde me naar ‘Suits’, een serie die gaat over de gebeurtenissen op een hedendaags advocatenkantoor. Hoofdpersoon Mike Ross weet zich, zonder enig diploma, binnen te liegen in de firma als ‘associate’ van de legendarische Harvey Specter. Wat volgt zijn veel verwikkelingen rondom vooral Mike, die zich probeert staande te houden in het wereldje. Maar grote rollen zijn er ook voor genoemde Harvey (de typische gladjakker met peperdure pakken en een torenhoog ego), bovenbaas en senior-partner Jessica Pearson en collega Louis Litt, ‘the man everyone loves to hate’. Dit alles leidt tot een zonder meer genietbare serie. Vlot verteld, boeiende personages en met veel humor ook. Echt briljant wordt het echter nergens. Daarvoor zijn de plotjes naar mijn smaak toch wat te simpel en oppervlakkig. Ik zag op Wikipedia dat er al vijf seizoen zijn, maar of ik die allemaal ga afkijken…? Dat moet nog maar blijken. Zo is bijvoorbeeld ook zojuist het nieuwe seizoen ‘The Walking Dead’ begonnen en dat heeft toch echt voorrang…

Nieuw verhaal ‘Oog om oog, tand om tand’, deel 1

dragon toothHierbij presenteer ik weer een nieuw verhaal, dat de naam ‘Oog om oog, tand om tand’ heeft gekregen. In dit eerste deel (er komt nog een tweede aflevering) krijg je twee verhaallijnen voorgeschoteld: ten eerste die van de aankomende journalist Reggie, die diep in de nacht zijn verdachte buurman in de gaten houdt. En ten tweede het verhaal van de handelaar in onroerend goed Rand, die veel succes in zijn zaken heeft vanuit zijn glanzende kantoortoren in Chicago.

Hoe de beide verhaallijnen met elkaar te maken hebben moet nog blijken uit deel twee, maar tot dat moment hierbij dus eerst deel 1:

Oog om oog, tand om tand – deel I

Boekrecensie ‘De oceaan aan het einde van het pad’, Neil Gaiman

Dit is een één van die unieke boeken die moeilijk of zelfs helemaal niet binnen een hokje is te plaatsen. Want is dit nu fantasy? Of is dit meer een literaire roman? Is het voor volwassenen of jongvolwassenen? Het is en blijft allemaal onduidelijk en eigenlijk maakt het ook niet uit natuurlijk. Laten we het erop houden dat dit een zeer verbeeldingsrijk boek is!

Het gaat allemaal over een man die terugdenkt aan zijn kindertijd. Rond zijn zevende kwam deze jongen in contact met de buren, de Hempstocks, die aan het einde van het pad wonen. Hij maakt kennis met een meisje van 11, Lettie, haar moeder en haar oma, die daar allemaal al eeuwen lijken te wonen. De jongen raakt snel bevriend met Lettie en zij wil hem graag de oceaan laten zien in hun achtertuin. Dit is een begin van een magisch-surrealistische vertelling die buitengewoon meeslepend is. Eentje die ook buitengewoon vaardig en aanstekelijk beschreven is. Mooi boek dit!

Filmrecensies September 2014

635844542772069198-1851382491_Movies_PageGraphic

Van goed naar slecht:

La Vie d’Adele | Het is niet zozeer de materie (het klassieke boy-meets-girl-idioom, pardon, girl-meets-girl in dit geval) die deze film heel bijzonder maakt. Maar dat is wel de hele indringende wijze waarop dit in beeld is gebracht: je zit de hele film letterlijk op de lip van Adele en alle scenes zijn heel intiem en intens gefilmd; of ze nu bijvoorbeeld met open mond slaapt, spaghetti bolognese eet of seks heeft, je zit er letterlijk bovenop. Die seksscènes hebben begrijpelijk veel aandacht gekregen en zijn ook nogal expliciet, maar om de aandacht alleen maar hier op te richten, zou de film geen recht doen. Daarvoor is het een te krachtig en te indringend portret van een opgroeiende, worstelende, jonge vrouw. Een zeer fascinerende rol ook van de hoofdrolspeelster, die Adele niet speelt, maar is en zich helemaal bloot geeft in deze rol, letterlijk en figuurlijk. Kijken, deze film!

Rang de Basanti | Politiek geladen film met een hoog meta-gehalte. De Britse filmmaakster Sue wil in India het verhaal van een groep legendarische revolutionairen verfilmen, maar al snel raakt het dramatische verhaal van deze vrijheidsstrijders (getoond in stemmige geeltinten) verweven met de actuele belevenissen van haar groep hoofdrolspelers. Deze vrolijke studenten worden, als hun goede vriend Ayad sterft in een MiG-vliegtuig, namelijk geconfronteerd met de corruptie die India nog steeds in haar greep houdt en die verpersoonlijkt wordt door de sinistere  minister die willens en en wetens ondeugdelijke MiG’s gekocht heeft. De acteurs besluiten tot een zelfde verzetsdaad als de vrijheidsstrijders die ze vertolken een kleine eeuw eerder pleegden. Heftige en bijzondere film.

Chef | Zeer aanstekelijke, geestige, meeslepende en zelfs ontroerende road-movie over een chef-kok die weer even terug moet naar de basis om te herontdekken wie hij is. Na zijn ontslag bij een prestigieus restaurant start hij opnieuw aan de basis met een food-truck, krijgt hij weer plezier in het koken en bouwt hij en passant een veel betere band op met zijn 10-jarige zoontje. Zeer leuke film en mooie rol van Jon Favreau! Leuk ook hoe moderne social media, zoals Twitter, een prominente rol in deze film spelen!

Zero Dark Thirty | Deze film gaat over de speurtocht naar Osama bin Laden, die zoals bekend uiteindelijk wordt gevonden in een stad in Pakistan en hier uiteindelijk wordt gedood. Dit alles volg je vanuit het perspectief van Maya, de CIA-agente die hem opspoort. Het gegeven leidt tot een zeer meeslepende film. Realistisch en actueel, maar ook gewelddadig en bruut (‘waterboarding’ is nog nooit zo goed in beeld gebracht). De uiteindelijke vondst en eliminatie van Osama is verder ronduit bloedstollend spannend. Fascinerende film!

Spirited Away | Bijzondere Japanse animatie-film over het meisje Chihiro die in een sprookjeswereld terecht komt en moet proberen om haar ouders te vinden en terug te keren naar de echte wereld. De riviergeest Haku, waar ze verliefd op wordt, helpt haar daarbij… Prachtige en zeer oorspronkelijke film.

Wadjda | Deze film geeft een zeldzaam inkijkje in het leven van Wadjda, zomaar een meisje in hedendaags Saudi Arabië. Een bizar land waar je maar beter geen vrouw kunt zijn. Ze moeten zich onder meer hullen in lichaamsbedekkende kleding, omdat ze volledig ondergeschikt gemaakt zijn aan de mannen. Dezelfde mannen die ooit in een absurde gedachtekronkel hebben bedacht dat als zij onkuise gedachten krijgen bij een blote vrouwenschouder of -enkel, die vrouwen zich dan maar helemaal moeten bedekken. Wadjda is dan nog een rebels eigenzinnig type, maar ook zij moet gehuld in een zwarte hobbezak naar de meisjesschool, waar zo’n beetje alles verboden is. Zelfs een eenvoudige wens van haar, het hebben van een eigen fiets, is dan zowaar een hele strijd. Indringende film!

The Selfish Giant | Rauwe film over het leven van een jongetje, Arbor, in de onderste sociale klassen van het Engelse Watford. Hij wordt van school getrapt en begint met het verzamelen van schroot voor de ongure ‘Kitten’ om aan een zakcentje te komen, samen met zijn vriendje Swifty. Helaas komt hij steeds meer in de problemen. Heftige film, die, zoals inmiddels wel duidelijk moge zijn, ook niet vrolijk eindigt… Het enige wat ik echter vond ontbreken was een rond plot.

The Counselor | Op het eerste oog moet dit wel wel een topper zijn, met topregisseur Ridley Scott en een sterrencast die (o.m.)Penelope Cruz, Michael Fassbender, Javier Bardem, Cameron Diaz en Brad Pitt in één film met elkaar verbindt. Verwacht echter geen conventionele thriller met een begrijpelijke verhaallijn en een rond Hollywood-plot, want dat is deze film zeker niet. De film doet eerder heel schetsmatig aan; niet alleen door de opeenvolging van min of meer losstaande scenes, maar ook door de abstracte, filosofische en soms zelfs cryptische dialogen. Toch is deze film de moeite van het kijken meer dan waard, al is het maar om de vele gedenkwaardige scenes (zoals een motorrijder die wordt onthoofd, Bardem die vertelt over zijn buitenissige seksuele escapades en de onverwachte en brute moord aan het eind van de film). Een aanrader voor iedereen die wel eens iets buiten de gebaande paden wil zien.

The Butler | Dit is een degelijke biopic over een zwarte man die als butler in het Witte Huis dichtbij de naoorlogse presidenten staat, die de laatste rassenwetten opheffen. De plichtsgetrouwe butler, mooi gespeeld door Cuba Gooding Jr., heeft het moeilijk met zijn opstandige zoon, die bij de Black Panthers verzeild raakt, tot hij beseft dat zij eigenlijk beiden op hun eigen manier strijden voor een gelijke behandeling van zwarten. Mooi gastrolletje verder van de recent overleden Robin Williams als president Eisenhower.

Free Birds | Deze animatiefilm gaat over de kalkoen Reggie, die verzeild raakt in een missie die er om draait te voorkomen dat kalkoenen tijdens Thanksgiving op de menu-kaart komen te staan. Hiervoor moeten ze terug in de tijd naar de vroegste kolonisten van Amerika, en dat gebeurt dan ook… De film is best mooi gemaakt en soms best leuk, maar het erg rommelige plot doet daar wel aan af. Wat ook niet helpt is dat heel veel elementen wel weer erg cliché zijn: Reggie is natuurlijk weer de klunzige –easy to love– hoofdpersoon, natuurlijk heeft hij een love interest, uiteraard is er weer een grappig nevenpersonage  en natuurlijk lijkt alles eerst mis te gaan voor het toch nog goed komt… Niet meer dan redelijke film dus.

The Invisible Woman | Deze film gaat over Charles Dickens, de  legendarische Engelse schrijver waarover ik diverse malen eerder gelezen heb en waarvan ik ook een boek heb gelezen. De film gaat over een geheime relatie die Dickens (bij zijn leven al een grootheid) met een jonge vrouw. Dit is eigenlijk maar matig interessant en hierdoor blijft de film niet meer dan een kostuumdrama. Nee, ik vond hier niet zoveel aan…

The Zero Theorem | Teleurstellende nieuwe film van Terry Gilliam. Diens excentrieke toekomstvisie en weelderige eigenzinnige vormgeving had misschien interessant kunnen zijn, als hij ook daadwerkelijk een meeslepend verhaal te vertellen had gehad. Dat is echter geen moment het geval. De kale heremiet Qohen (een in deze rol tegenvallende Christoph Waltz) is een ‘loner’ waar je geen moment sympathie voor voelt en het loszanderige plotje dooft als een nachtkaars uit. Jammer!

A Million Ways to Die in The West | Seth MacFarlane heeft met Family Guy en American Dad twee geestige comedy-shows op zijn naam staan en met ‘Ted‘ zelfs een redelijk genietbare komedie, maar deze nieuwe film van hem? Nee, daar werd ik niet heel gelukkig van. Een nietsig verhaaltje, natuurlijk spelend in het Wilde Westen, te veel flauwe poep-pies-en-seks grappen en Seth zelf in de hoofdrol als onbeholpen schaaphoeder. Nee, deze film was geen succes…

Divergent | Ai, ai, wat een droefenis; dit misbaksel, dat overduidelijk toch is bedoeld als grootschalige kaskraker in de lijn van The Hunger Games. Maar zelfs een soundtrack van Hans Zimmer en Junkie XL kunnen niet verhullen dat dit niet meer is dan een onbenullig puber-fantasietje in een science fiction setting, rondom een meisje, Tris, dat haar ‘ware ik’ moet ontdekken. Alles is tenenkrommend aan deze film: de waardeloze wijze waarop de hoofdrol wordt ingevuld door een onbeduidend actricetje wiens naam me nu alweer is ontschoten, het stuitende militarisme van de ‘Dauntless’-factie waarin ze zich staande moet houden, de clichématige liefdesrelatie ‘die je wist dat zou komen’ met de leider van die factie, en het plot dat werkelijk te stompzinnig voor woorden is. Wat een aanfluiting!

Boekrecensie ‘De republiek’, Joost de Vries

Dat Joost de Vries, ondanks zijn nogal gewone naam, een uitzonderlijk en heel bijzonder pareltje is in de Nederlandse letteren, bewees hij al met zijn ijzersterke debuut Clausewitz. En met deze nieuwe worp van hem bevestigt hij dat hij een zeer prikkelende schrijver is.

Dit verhaal draait om Friso de Vos, die naar een congres in Wenen gaat om daar met de Nederlandse student Philip de Vries te discussiëren over de ideeën van de dan nog niet zo lang gestorven Josip Brik, de legendarische hoogleraar die voor hen beide een mentor was.

Dit lijkt nog niet eens zo’n boeiend gegeven, maar Joost de Vries is zo’n schrijver waarbij het verhaal eigenlijk maar bijzaak is: het is vooral een kapstok voor een erudiet en vindingrijk (en misschien wel post-modern) spel met boeiende ideeën en oorspronkelijke vondsten.Wat hieraan ook bijdraagt is dat zijn boek volgestopt zit met verwijzingen naar de wereldliteratuur en de cultuur in het algemeen, waarbij ‘lage’ cultuur en ‘hoge’ cultuur zonder enige terughoudendheid door elkaar heen worden aangestipt (bijvoorbeeld als Prik niet alleen wordt vergeleken met Professor Barabas uit Suske en Wiske maar ook met de Timofej Pnin uit het boek Pnin van Nabokov).

In de vloeiende, bijna soms nonchalante schrijfstijl van De Vries, doorspekt met vaak ijzersterke metaforen, leidt dit alles tot een zeer boeiend boek. Een boek ook met duidelijke verbanden met ‘Clausewitz’, niet alleen omdat die naam nog twee keer wordt genoemd, maar ook omdat alles eigenlijk uiteindelijk draait om een figuur die zelf niet eens een rol in het verhaal speelt, of dit nu Prik of LeFebvre is. Lezen, dit boek!