Boekrecensie ‘Het nijlpaard’, Stephen Fry

Dit is een roman van alleskunner Stephen Fry (hem kennen we ook als presentator, acteur, ja: als wat eigenlijk niet?). Deze keer geen smakelijk hervertelde Griekse mythologie (1 2), maar een  sarcastische vertelling over de vreselijke ‘Tedward’ (de ‘hippo’ uit de titel); een gevallen dichter / cultuur-recensent. Hij gaat logeren in het landhuis van de bevriende Lord Logan, op uitnodiging van zijn petekind, de 14-jarige zoon des huizes: David. En dat is een héél vreemde jongen, vooral omdat hij ervan overtuigd is dat hij bijzondere helende gaven heeft en die op nogal scabreuze wijze inzet.

Dit bizarre gegeven staat centraal in een verder nogal warrig opgebouwd verhaal, dat deels bestaat uit briefwisselingen, veel gekke wisselingen in perspectief kent en ból staat van de personages. Het hele boek lijkt uit focus, als we bijvoorbeeld zowel lezen over de heel gewichtig lijkende Joodse familiegeschiedenis van de Logan’s, maar tegelijkertijd bijna kluchtige scenes krijgen voorgeschoteld, waarin Fry heerlijk kan schmieren over de gekke Engelse maatschappij, met al die rangen en standen.

In totaal leidt dit tot een rommelig boek dat vèrre van overtuigend is. Het is té duidelijk te zien dat dit boek (één van Fry’s eerste) is geschreven door iemand die nog heel veel moet leren over goede storytelling. Daarom, ondanks de vele kostelijke zinnen en observaties van de immer erudiete en ‘witty’ Fry, toch slechts een magere 3 uit 5 bollen…

Boekrecensie ‘De beesten’, Gijs Wilbrink

Deze debuutroman van Gijs Wilbrink speelt in de Achterhoek en raakt allerlei typische dingen uit die streek aan: motorraces, de katholieke kerk en de jacht bijvoorbeeld. Er wordt zelfs hier en daar ‘plat gesproken’. Is het een bewuste poging om mee te liften op de hedendaagse populariteit van ‘regio-literatuur’ c.q. regionale boeken? Want die trend lijkt wel gaande, nu veel mensen blijkbaar de blik iets minder (inter-)nationaal gericht hebben, in deze huidige verwarrende tijden.

Het boek gelezen hebbend, lijkt me het echter niet dat Gijs Wilbrink dit heel bewust gedaan heeft.  Want daarvoor is het boek op hetzelfde moment voor het grote publiek misschien toch ook weer net te weerbarstig. Wilbrink heeft namelijk een zeer bloemrijke, intense en literaire schrijfstijl, waarin hij het op alle vlakken vèrre van klein houdt. Ook op het Achterhoekse platteland gebeuren blijkbaar dingen die zo in een Marquez-vertelling hadden gepast, zoals de hele verwikkeling rond de dorpspastor met tuberculose die de goe-gemeente zijn vol met bloed gehoeste doeken toont in de hoogmis. Maar bijvoorbeeld ook een bezoek van Isa aan een kraakcafé in Utrecht beschrijft Wilbrink al even intens…

Intussen gaat het verhaal hoofdzakelijk over Tom, die ooit een grote carrière tegemoet leek te gaan als motorcrosser, en Isa, zijn opstandige dochter, die naar in de grote stad is getrokken om te studeren, totdat familiekwesties ertoe nopen terug te keren naar huis.

Ik vond dit al met al een hele bijzondere en indringende roman. Het verhaal is dwingend en het beeld dat Wilbrink schetst van de Achterhoek is sterk en overtuigend (Twente, mijn homeground, is immers qua cultuur niet zo verschillend). Uitstekend gedaan!

Boekrecensie ‘Salamander’, Thomas Wharton

Dit is een sprookjesachtige en surrealistische vertelling over de jonge boekdrukker Nick Flood, die ergens in de 18e eeuw wordt ingehuurd door de excentrieke Boheemse graaf Ostrov, die een kasteel heeft laten bouwen als een machine, waar geen kamer op dezelfde plaats blijft. Nick moet voor de oude graaf en diens prachtige maar frele dochter Irina, een ‘oneindig boek’ maken.

Dit gegeven intrigeert, maar is toch onvoldoende om de aandacht vast te houden. Het verhaal meandert eigenlijk maar een beetje richtingloos verder en ik miste node vaart. Daarom toch niet echt een succes… Ik heb ’t ook niet helemaal uitgelezen. Als je heel vilein wil zijn zou je kunnen zeggen dat Wharton hier zèlf een oneindig boek mee heeft geschapen; tot het einde ben ik immers nooit geraakt. Je zou bijna zeggen dat hij het zo bedoeld heeft…

Boekrecensie ‘Shuggie Bain’, Douglas Stuart

Soms zijn er boeken die je meteen bij de keel grijpen en die je niet meer loslaten. Dit is wat mij betreft zo’n boek: wat een vertelkracht, wat een schrijnend dramatisch verhaal, wat een onvergetelijke personages en wat een karrevracht aan prachtige messcherpe observaties wordt er over je uitgestort.

Hoofdpersoon in dit boek is natuurlijk het jongetje Shuggie Bain, dat in armoede opgroeit in het Glasgow van het Thatcher-tijdperk, als zoon van een drankzuchtige moeder en grotendeels afwezige vader. Maar ook lees je veel passages vanuit het gezichtspunt van al die mensen om Shuggie heen. Een wel heel los gehanteerd alwetende-verteller-perspectief dus, constateert de amateur-schrijver in mij. Maar hier stoorde die vertelstijl me geen moment, want, oh: wat zet Douglas Stuart zijn verhaal sterk neer! Je leeft intussen erg mee met de opgroeiende Shuggie. Met alles wat hij moet doorstaan, is hij ook nog ‘anders’ en worstelt hij met zijn seksuele identiteit.

Het boek deed me soms erg denken aan ‘De as van mijn moeder‘ van Frank McCourt, dat ook al ging over een jongen die in armoede opgroeit, waar alcoholisme nooit ver weg is en waar een sterke moeder-zoon-relatie centraal staat.

Kortom kan ik alleen maar lovend zijn over dit boek. Vrolijk is het misschien allemaal niet, maar meeslepend des te meer: ook omdat het zo bijzonder is dat een zo rauw en grimmig verhaal, met zoveel liefde is geschreven! Kortom: een boek dat ook meteen toetreedt in mijn lijst van favoriete boeken op mijn Hebban-account!

Boekrecensie ‘De eeuw van mijn vader’, Geert Mak

Dit is één van de weinige boeken van Mak die ik nog niet gelezen heb; ooit begon ik met zijn boek over ‘hoe God verdween uit Jorwerd’ en sindsdien is geen enkel boek van hem me ooit tegengevallen. Zijn boek ‘In Europa‘ heb ik zelfs in de top5 van Nederlandse klassiekers opgenomen.

En ook dit boek stelt geenszins teleur. Sterker nog; misschien is dit wel ècht zijn beste van allemaal. Mak verknoopt prachtig zijn eigen familiegeschiedenis (en dan nog met name die van zijn vader) met die van de 20ste eeuw. En dat levert een prachtig invoelbaar document op van hoe die eeuw geweest moet zijn. Misschien met iets teveel aandacht voor tal van religieuze kwesties (Mak is ten slotte een domineeszoon), maar dat mag de pret niet drukken. Werkelijk een monumentaal boekwerk dit!

Het enige dat ik mis (of ben ik de enige?) zijn bijschriften bij de vele foto’s uit Mak’s privé-archief.

Boekrecensie ‘De keuze’, Edith Eva Eger

In dit boek tekent Edith Eva Eger haar levensverhaal op. En dat begint heftig genoeg, als ze als Hongaars-Tsjechische Jood in WOII in de vernietigingskampen terecht komt en het maar ternauwernood overleeft.

Maar dan is de worsteling nog niet voorbij: in de VS blijft haar verleden haar parten spelen. En zo ontplooit ze zich pas op latere leeftijd tot universitair geschoold psycholoog, die overal haar boodschap uitdraagt: wat je ook is overgekomen, uiteindelijk heb je zelf de keuze hoe je hiermee om gaat. Boeiend levensverhaal van de ‘Anne Frank die wel overleefde’.

Boekrecensie ‘De eerlijke vinder’, Lize Spit

Dit boekenweek-geschenk vertelt het verhaal over hoe er een vriendschap ontstaat tussen de op school weinig populaire en wat quirky jongen Jimmy en een jongetje uit een vluchtelingen-gezin, Tristan. Jimmy gaat het als zijn taak zien om hem en diens familie voort te helpen, ten minste: de tijd dat hij niet bezig is om zijn flippo-verzameling te vervolmaken. Maar als het gezin dreigt te worden uitgezet, wordt aan Jimmy wel iets heel veel gevraagd. Iets dat (natuurlijk) gedoemd is te mislukken.

Lize Spit heeft een heel aardig boekenweekgeschenk geschreven, dat vlot wegleest, maar eerlijk gezegd toch ook wel wat weinig opmerkelijk is. Aardig, maar niet geweldig.

Boekrecensie “Als je het licht niet kunt zien”, Anthony Doerr

Dit boek wilde ik uiteraard meteen lezen nadat ik zo omver werd geblazen door Doerr’s latere boek; ‘Wolkenstad‘. En deze eerdere worp van hem (een roman waar hij naar verluidt tien jaar heeft gewerkt) lijkt wel wat op het boek dat ik al van hem kende. Dezelfde korte hoofdstukjes, een zelfde soort raamvertelling met enkele personages waarvan de verhaallijnen pas later bij elkaar komen. Zelfs een zelfde soort ode aan de kracht van verhalen! En natuurlijk ook: dezelfde prachtige, poëtische stijl die Doerr op je loslaat!

Hiermee is dit boek verre van een ‘normaal’ boek over WOII. Het verhaal draait om ten eerste de blinde Marie-Laure, die vanuit Parijs in Saint Malo belandt en een heel kostbare diamant bewaart en ten tweede de jonge Duitser Werner, die een voorliefde heeft voor radio’s en als genist in de oorlog belandt. Ook de aan een dodelijke ziekte lijdende Von Rumpel, een Duitse legerofficier die achter die diamant aan is, speelt een belangrijke rol in het verhaal.

Net als in Wolkenstad maakt Doerr sprongetjes in de tijd, waarin hij steeds een chronologisch relaas van de oorlogsjaren afwisselt met stukjes uit de climax: eind ’44 in Saint Malo, waar alle verhaallijnen samen komen. En dat werkt hier wederom zeer goed. En daarbij krijg je ook nog eens een prachtig en heel zorgvuldig opgebouwd -maar ook dramatisch- eind voorgeschoteld.

Kortom is dit boek, net als Wolkenstad, niet minder dan geweldig! Wat een superieure vertelkunst! Wat een meeslepend verhaal! Wat een heerlijke personages! Ook dit boek komt gewoon in mijn Favorieten-lijstje, dat is wel helder!

Boekrecensie ‘Lijfkracht’, Huub ter Haar

Dit boek gaat er heel kort gezegd over dat we als mensen meer ‘belichaming’ en dus lijfkracht nodig hebben. En dat is nu nog te weinig het geval in deze huidige tijd. We zitten met zijn allen veel te veel in ons hoofd, door de prestatiemaatschappij die veel van ons vraagt, maar ook door de continue gerichtheid op informatie: ga eens na hoeveel tijd je wel niet ‘op een scherm’ zit per dag. We zijn dus kortom bijna ‘hoofden op stokjes’ geworden. Contact met ons lichaam hebben velen verloren en daardoor herkennen we signalen van ons lijf niet meer. We benaderen ons lijf instrumenteel; het moet gewoon functioneren. En als dat niet het geval is, dan doen we vaak precies de verkeerde dingen.

Dit boek gaat erover dat nodig is de band met je lijf te herstellen. In het boek wordt goed uitgelegd wat het probleem is en wat er moet gebeuren om weer beter in je lijf te komen, namelijk via de trits ontspannen, helen en ruimte. De schrijfstijl in het boek is heel down-to-earth en prettig leesbaar. En zonder te wetenschappelijk of juist weer te zweverig te worden, wordt er gestrooid met vele mooie doorleefde inzichten! Ook de negen hele handzame tips voor meer lijfkracht zijn heel ‘hands on’; je kunt er meteen wat mee!

Kortom dus een zeer boeiend boek waar denk ik heel veel mensen wat aan zullen hebben!

Boekrecensie ‘De wereld volgens Darp’, Frank Westerman

Dat journalist/schrijver Frank Westerman een heel fijne pen heeft (1 2 3), wist ik natuurlijk al langer en alleen daarom is deze bundeling van een aantal van zijn oudere werken (veelal artikelen die in kranten zijn gepubliceerd) al zeer de moeite waard! Het samenbindende thema is ‘de nagalm van de koude oorlog’, dus lezen we veel verhalen over het voormalige ‘oostblok’.

Met name de stukken over Rusland vond ik erg boeiend. En met de power of hindsight lees je de stukken over de Krim (pre-annexatie) en Poetin (pre-Poetin, de oorlogshitser) toch heel anders als destijds toen ze uitkwamen. Boeiende kost!