In dit ijzersterke boek schrijft Philip Roth over een alternatieve geschiedenis waarin niet Franklin D. Roosevelt de presidentsverkiezingen wint van 1940, maar Charles Lindbergh, naast beroemd vliegenier ook iemand met nazi-sympathieën en een politicus die als credo ‘America First’ heeft. Hierin lijkt de premisse van dit boek natuurlijk op mijn eigen stukje speculatieve fictie: ‘Een ondenkbaar scenario‘. Waarin voor de goede orde geheel onafhankelijk van Roth dezelfde Lindbergh is aangehaald.
Het geheel wordt door Roth verpakt in een coming-of-age verhaal van de jonge Philip. Aan den lijve maakt hij mee wat er gebeurt als in Amerika fascistoïde en antisemitisme sentimenten de ruimte krijgen en dat is bepaald niet mals. Roth laat messcherp zien hoe dit gemeenschappen en zelfs families verscheurt. En hoe snel heuse pogroms en moordpartijen aan de orde kunnen komen! Roth geeft hiermee een boodschap af die anno nu nog steeds maar al te relevant is, nu het Witte Huis echt wordt bewoond door een nogal onfris type.
Wat ik wel opvallend vond, was dat Roth de dystopische fantasie aan het einde toe niet doorzet. Enkele jaren later stort Lindbergh in zijn vliegtuigje neer, wordt FDR alsnog president en wikkelt de oorlog zich op dezelfde wijze af als we al kennen: inclusief bijvoorbeeld het Ardennenoffensief dat Roth ergens in een bijzin aanhaalt. Dit had wat mij betreft niet gehoeven; ik was wel benieuwd waar Roth dan op was uitgekomen!
Van goed naar slecht:
Het Boekenweekgeschenk van dit jaar is van de hand van de schrijfster, biografe en historica Annejet van der Zijl. Het boek vormt een geschiedkundig verslag van het bijzondere leven van Leon Herckenrath. Deze emigreert begin 19e eeuw naar het Amerikaanse Charleston, om daar een relatie te krijgen met de zwarte slavin Juliette.
Dit boek heeft als hoofdpersoon Pietro. Als jongen gaat hij met zijn ouders op vakantie naar een klein bergdorpje in Italië en ontmoet daar voor het eerst Bruno, een leeftijdgenootje die de koeien drijft. Er ontwikkelt zich een bijzondere vriendschap tussen hun. Hierbij is Pietro degene die steeds weer weggaat uit de bergen, om er daarna toch weer terug te komen. Bruno gaat er nooit weg.
Deze serie heb ik zelfs bekeken vanaf die ouderwetse zilveren ronde schijfjes die je in een apparaat moet schuiven; wat een primitief gedoe! 😉
Dit boek zit de geschiedenis letterlijk op de hielen, als de recente geschiedenis van Europa vanaf 1999 aan de orde komt. Waar ‘In Europa’ handelde over de twintigste eeuw en hoe die, in veel opzichten gruwelijke periode getekend door twee wereldoorlogen, ons heeft gevormd, gaat ‘Grote verwachtingen’ over de eerste twee decennia van de eenentwintigste eeuw. Het boek pakt de draad op waar