Dit boek verscheen het eerst in 2014, maar dit is de herziene editie uit 2019 met de ondertitel ‘Hoe utopische ideeën de wereld veranderen’. Bregman geeft blijk van een heerlijk eigenzinnige visie op onze hedendaagse maatschappij. Zijn pleidooi voor een basisinkomen is het meest in het oog springende, maar in zijn boek trekt Bregman dit véél breder.
Hij stelt vooral hele terechte vragen: waarom zijn we eigenlijk ondanks alle welvaart steeds méér gaan werken? Met alles stress van dien. Waar komt die fascinatie en eenzijdige gerichtheid voor ‘de economie’ (een kunstmatig idee, niet meer dan dat) en het ‘bbp’ (idem) toch vandaan? Waarom accepteren we dat mensen in ‘bullshit jobs’ en zelfs welvaartverlagende banen (zoals lobbyisten, beurhandelaren, bankieren) de hoogste salarissen hebben? Waarom doen de meest briljante geesten van deze tijd geen baanbrekende uitvindingen meer, maar zijn ze in dienst bij zakenbanken om met nóg ingewikkelder financiële constructies nóg meer geld uit de economie te trekken voor hun bank?
Bregman beargumenteert overtuigend dat het tijd is voor de geboorte van nieuwe utopische ideeën, iets wat in de plaats moet komen voor het nog steeds overheersende kapitalisme en neoliberalisme. Systemen die ons misschien welvaart hebben gebracht maar óók hebben geleid tot een enorme -en nog steeds groeiende- ongelijkheid (zo is, stelt hij, in het hedendaagse VS de inkomensongelijkheid groter dan in het Romeinse Rijk, dat nota bene nog slaven had!).
Ik had natuurlijk al eerder met veel plezier artikelen van Bregman gelezen op de site van DeCorrespondent, maar werd toch nog aangenaam verrast door diens soepele schrijfstijl. Hij sleept je heerlijk mee van hoofdstuk naar hoofdstuk en van het ene originele en prikkelende inzicht naar het andere. Zo is dit een kostelijk en zeer boeiend boek en eigenlijk verplichte kost voor iedereen die ook maar enige interesse heeft in de grote maatschappelijke thema’s van onze tijd.