Auteur: admin

Natuurlijk ben ik altijd benieuwd naar het nieuwste boek van Joost de Vries (eerdere recensies: zie hier , hier, hier, hier en hier), zelfs als de samenvatting ervan me nog niet zo trekt (opbloeiende liefde tussen een man en een vrouw in Nederlands Indië).

Maar meteen bij lezing val je weer voor de schrijfstijl van Joost de Vries. Want die is zoals altijd om te smullen: eloquent en frivool. Net als zijn eerdere boeken is het ook weer heel highbrow, of zelfs snobby, en soms een beetje over het randje van het te ‘smart-ass’, téveel het slimste jongetje in de klas willen zijn; want ja; dat is Joost de Vries ook ten voeten uit.

Het verhaal gaat intussen over James Welmoed en Elizabeth ‘Louise’ van Elzenburg. Zij ontmoeten elkaar in het Nederlands Indië van voor WOII, waar James Welmoed Elizabeth als jong meisje ontmoet, en er een affaire volgt, terwijl op dat moment net James’ echtgenote op het punt staat met een postschip in de kolonie te arriveren.

Zo mag hun innige band nooit tot bloei komen, ook niet als ze elkaar in later jaren ontmoeten op verschillende plekken in Europa, en ook Elizabeth (‘Louise’) inmiddels getrouwd is. En, zonder het slot van het boek weg te geven, het verhaal gaat door tot het definitieve einde.

In totaal was dit natuurlijk weer een heel fijn boek. Wat serieuzer dan zijn eerdere werk en ook een boek waarin het centrale verhaal me wel wat minder aansprak. Maar met de vertelkunst van De Vries blijft het genieten!

In dit hoogst actuele boek duikt Kustaw Bessems (journalist van de Volkskrant) dieper in de vraag waarom het beeld van Nederland als goed georganiseerde samenleving in rap tempo is afgebrokkeld: toeslagenaffaire, Groningen, de opkomst van radicaal-rechts, noem maar op; er is weinig reden meer voor onze misplaatste zelfgenoegzaamheid….

Bessems heeft met veel mensen in het veld gesproken en komt aldus tot messcherpe observaties en analyses. Bijna elke pagina bevat wel een rake quote-bare zin. Over hoe politiek en media zichzelf in de wurggreep van de ‘beeldvorming’ houden, hoe ministers vooral dingen willen ‘doordrukken’, hoe draaideur-ambtenaren heel veel met proces en veel te weinig met inhoud bezig zijn, hoe interne tegenspraak niet wordt gepruimd, hoe de Kamer informatie wordt onthouden, hoe beleid is losgezongen van de uitvoering, hoe burgers ‘klanten’ zijn geworden en zo kan ik nog wel even doorgaan…

Gelukkig is het niet alleen kommer en kwel, want in het slothoofdstuk stippelt Bessems heel kernachtig een koers uit naar hoe het toch echt beter kan. Een hoopgevend slot van een verder niet echt vrolijk stemmend boek. Maar wel een hyper-actueel en zeer urgent boek, dat zeker door iedereen in overheidsdienst zou moeten worden gelezen!

Dit boek gaat naadloos verder waar ‘Wees onzichtbaar‘ ophield. We volgen Metin Mutlu (Isik’s alter ego) dus als hij een jaar ‘creative writing’ en rechten gaat studeren in San Francisco, USA. Dat is met name interessant genoeg door Isik’s geweldige vertelkunsten, want ja: wat heeft hij toch een smakelijke vertelstem! Isik maakt de belevenissen van Metin (hij maakt vrienden, wordt verliefd op een meisje, raakt begeesterd door een kwestie rondom een schrijver, etc.) interessant genoeg om door te lezen.

Maar toch wringt het dat de rauwe urgentie van ‘Wees onzichtbaar‘ in dit boek een beetje ontbreekt. Ondanks dat ook de familieperikelen van Metin (zijn vader komt terug naar Nederland!) ook een verhaallijn vormen. En niet een onbelangrijke, blijkt ook uit het eind van het boek.

Kortom: ja, het was toch wel weer genieten om meer te lezen over Metin. Maar toch vraag ik me af of ik nog heel erg zit te wachten op nog een volgend boek over hem. Ik ben eigenlijk meer benieuwd of Murat Isik óók goede boeken in zich heeft die niet zo ‘auto-bio graven’. Nou ja, we gaan het zien!

In dit boek toont Tim Franssen aan dat het wel eens gebeurd kan zijn met het vooruitgangsdenken, dat de wereld na WOII heeft beïnvloed. Alles kon toch alleen maar beter worden? Welvarender, vreedzamer en democratischer? Nou, Franssen vindt dat dit tijdperk wel eens eindig kan zijn nu de crises zich beginnen op te stapelen in ons huidige ‘calamiteitsperk’. En niet alleen dat; hij geeft aan dat het neoliberalisme dat lange tijd de boventoon heeft gevoerd, plaats zou moeten maken voor iets nieuws. Dus niet denken dat ‘de markt’ alles wel oplost en de burger alleen maar zien als ‘consument’; wat er nodig is, is nieuw betrokken burgerschap. En dat niet alleen, bijvoorbeeld ook een beter belastingstelsel.

Het is een stevige boodschap die Franssen overtuigend brengt. Hiermee is dit een zeer relevant en ook urgent boek, dat zoveel mensen zouden moeten lezen!