Als aspirerend schrijver heb ik natuurlijk ook wel eens gedroomd van de publicatie van een boek van mij bij een heuse uitgever. Maar tegelijkertijd heb ik altijd geweten dat dit maar enkelen gegeven is. Een column in de Volks van afgelopen weekend van de literair agent Willem Bisseling hamerde de boodschap er nog maar eens ongemeen stevig in: “Je manuscript inleveren? Doe het niet!”
In dit stukje duik ik hier maar eens dieper in!
Nou wist ik best al wel dat de meeste manuscripten bij uitgevers belanden op de ‘slush pile’; ik heb er immers al eens een verhaaltje over geschreven. Maar volgens Bisseling is de situatie tegenwoordig zelfs nog erger: uitgeverijen weigeren categorisch nog langer manuscripten te ontvangen! Eén uitgeverij bracht het zo: ‘Gezien de exceptionele omstandigheden waarin we verkeren, roepen we eenieder op te stoppen met het inzenden van manuscripten. Zorg goed voor jezelf en ga lekker lezen.’
Een nadere bestudering van de cijfers maakt duidelijk waar dit vandaan komt. Bisseling meldt dat alleen zijn agentschap al zo’n duizend manuscripten toegezonden krijgt, per jaar. Op zijn hoogst vijf daarvan was de moeite waard om te worden doorgezonden naar een uitgever. Dat is één op de tweehonderd. Laten we er eens van uitgaan dat dit alle debutanten zijn. Van de zeventig debutanten die per jaar daadwerkelijk uitgegeven worden, zullen er 3 à 4 doorbreken. Dat is dus één op de twintig.
Hoe groot is dan de kans dat je ingezonden manuscript een succesvol debuut wordt? Een kans van 1 op vierduizend, als ik de statistiek juist heb. De kans dat je een bijwerking krijgt van een corona-vaccin is nog bijna groter (ironieteken invoegen).
En wat is dan je voorland? Van het boek van de gemiddelde debutant worden nog geen duizend exemplaren verkocht. Stel dat je als schrijver daarvan iets minder dan 2 euro per boek krijgt; dan hou je na tussenkomst van de fiscus misschien duizend euro over? Duizend euro. Een leuk extraatje, een iets luxere zomervakantie, een nieuwe fiets, maar niet bepaald loon naar werken als je bijvoorbeeld een jaar op je boek hebt zitten zwoegen!
In dit kader veelzeggend is ook dat ik dezelfde Bisseling op de Hebban-site zie beweren dat een literaire roman al bij tienduizend verkochte boeken een bestseller is. Dus zelfs een bestsellende auteur zal in de regel niet rondkomen als schrijver! De enkele uitzonderingen daargelaten natuurlijk; de Rutger Bregmans en Marieke Lucas Rijnevelds van deze wereld, zeg maar; die allebei meer dan 100.000 exemplaren weggezet hebben.
In die zin is de boodschap van Bisseling niet zo heel gek. De literaire wereld zit in het snel ontlezende Nederland helemaal niet te springen op nog meer schrijvers, maar om lezers!
