Fantasticon

Dit is een boek van J.K. ‘Harry Potter’ Rowling, dat ze uitbracht onder een pseudoniem. Het is ook meteen heel anders van karakter dan de fantasy in het Potter-universum, want dit boek is een ouderwetse detective. Misschien zelfs wel een héél ‘ouderwetse’ detective, want alle clichés lijken door Rowling te worden aangetikt, met name natuurlijk dat de hoofdpersoon een speurder is met een flink rafelrandje. In dit geval Cormoran Strike (goeie naam wel!), een Afghanistan-veteraan met één been, geldzorgen en een relatie die net uit elkaar is gespat. Ondanks zijn morsige kantoortje en kwakkelende privé-detectivepraktijk, wordt hij ingehuurd door de poeprijke stiefbroer van een supermodel die een dodelijke val van haar balkon heeft gemaakt. Was het zelfmoord, of toch moord? Cormoran gaat op onderzoek uit, samen met zijn pientere nieuwe assistente Robin.

Het boek is duidelijk goed geschreven; daarvoor is Rowling natuurlijk een te goede auteur, maar ik vond het vaak ook langdradig worden door de wel erg lange omschrijvingen. Tevens kon het verhaal lange tijd niet erg interessant worden. Maar het doorlezen werd wel beloond toen aan het einde de verhaallijnen mooi bij elkaar kwamen. Al met al een heel acceptabele thriller, zonder heel bijzonder te worden.

Dit boek gaat niet zozeer over de villa ’t Hooge Nest (gelegen bij Naarden) maar vooral over de gezusters Brilleslijper (Janny en Lien) en hoe zij in WOII uiteindelijk de holocaust overleven. Maar natuurlijk speelt deze villa, waar de gezusters, met hun familie en anderen, gedurende vele jaren onderduiken, wel een hele centrale rol daarin.

Van Iperen heeft een beeldende en meeslepende schrijfstijl waarmee je meteen in de geschiedenis wordt getrokken; als een ‘Mak’ op zijn best. Dat weet Van Iperen te bewerkstelligen door niet zozeer een geschiedenisboek te schrijven, maar toch ècht een roman: we lezen van alles over wat met name de zussen denken, voelen en zeggen, en zo kom je heel dichtbij het verhaal.

Het boek heeft daarnaast een bijzondere link met Anne Frank, ’s Neerlands bekendste holocaust-slachtoffer, omdat de zussen heel dichtbij Anne en Margot Frank staan in de laatste maanden voor de bevrijding, als ze allemaal in het kamp Bergen-Belsen zitten. Ze ervaren van dichtbij hoe Anne en Margot wegkwijnen en uiteindelijk sterven en dat is heftige kost.

Ten slotte deed dit moet me erg denken aan het boek ‘De Keuze’ van Edith Eva Eger, ook al een holocaust-overlever, die nota bene ook al als deel van een ‘zuster-paar’ alle vreselijke beproevingen doorstond. Want dat de vernietigingskampen een onvoorstelbare hel waren, dat weet Iperen ook weer pijnlijk duidelijk te beschrijven.

Hiermee is dit kortom een monumentaal, fantastisch geschreven en zeer indrukwekkend boek.

Het boekenweekgeschenk van dit jaar is niet eens van één persoon, maar van een heel gezin. We hebben het dan over het gezin van de auteur Bart Chabot. Twee-en-een-half van zijn vier zoons schrijven ook (de bekendste zal Splinter zijn), dus op zich is het niet vreemd dat de CPNB bij hun uitgekomen is.

Maar in dit boekje komt iedereen aan het woord, beginnend met nota bene de familiehond-op-leeftijd Bril (natuurlijk genoemd naar wijlen Martin Bril). Die hond is al heel oud en zal op enig moment zelfs een spuitje krijgen; en zo lijkt ook het centrale thema van dit boekje zich aan te dienen: de vergankelijkheid.

Dat zou een vrij zware vertelling kunnen opleveren, maar wat mij betreft is dit boekje vooral een warme vertelling over een heel hecht gezin; een gezin dat buitenstaanders liever buiten de deur hield en elk jaar op vakantie gingen naar dezelfde verlaten blokhut in Zweden. Al met al een leuk boekje!

Dit boek is een heerlijk tragikomisch relaas over de hoofdpersoon Charlie Barnes. Een naamloze verteller verhaalt over hoe de inmiddels 68-jarige Barnes moeite heeft om onder ogen te zien dat zijn leven misschien wel binnenkort eindigt en al met al weinig succesvol geweest is.

Hier deed dit boek me wel wat denken aan de schrijfsels van Jonathan Franzen, die ook al zo prachtig middle-class USA kon portretteren in bijv. ‘De correcties‘ en ‘Vrijheid‘.

Maar Ferris gaat verder dan Franzen: pas langzaam gaan we begrijpen wie die naamloze verteller eigenlijk is: dat is namelijk Charlie’s zoon Jake! Deze Jake, schrijver van beroep, krijgt een steeds nadrukkelijker rol in het tweede deel van het boek . En daar wordt het verhaal steeds intrigerender, al snel blijkt dat Jake misschien wel een onbetrouwbare verteller is. Ten minste, dat lijkt het geval als zijn hele familie boos op hem is als ze het manuscript van deel 1 van het boek te lezen krijgen.

Maar ook dàt lijkt weer verzinsel, als we in het slot van het boek uitkomen bij de begrafenis van Charlie. Want daar blijft alles nóg weer anders te zitten. Charlie’s weduwe en vijfde vrouw Barbara Ledeux bedrijft al evenzeer fictie als Jake, als ze tijdens de uitvaart van Charlie een opgepoetst plaatje laat zien, waarin Jake niet meer voorkomt. Dan pas realiseert Jake zich hoeveel macht je hebt als je het narratief controleert. En…. besluit hij tot het schrijven van dit boek.

Dit boek is hiermee een boeiend spiegelpaleis dat méér is dan alleen een ‘Franziaans‘ portret van een typische middle-class Amerikaan. Al met al een uitstekende literaire roman!